Notaris Elise Visser: “Het is voor mij het allermooist als mensen weggaan met een gerust gevoel” 

In de hoge kantoorruimte staan tal van wetboeken en juridische naslagwerken. Maar we zien ook een kleurige kalender met Bijbeltekst, een kruisje met inscriptie en een wenskaart met christelijke teksten op de schouw. We beginnen dan ook maar gelijk over het geloof van deze notaris. 

We zochten een christelijke notaris en die vonden we niet zomaar. U bent heel open over uw geloof. Is dat voor andere notarissen niet zo vanzelfsprekend? 

“Ja, vreemd hè? Je bent christen én je oefent een bepaald vak uit. Waarom zou je daar geen ruchtbaarheid aan geven? Ik begrijp die schroom niet, en vind het heel normaal dat je open bent over je geloof. Hier op kantoor laat ik zien dat ik christen ben. Ook vind ik het heel belangrijk dat de Bijbel verspreid wordt in zoveel mogelijk talen over de hele wereld, werk waar het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap aan bijdraagt. Waar het hart vol van is, daar stroomt de mond van over. Ik wil niemand iets opdringen, maar ik gun het geloof ook aan anderen. Misschien zijn christenen wat bang om lastige vragen te krijgen over hun geloof. Maar dan kun je toch gewoon zeggen: ‘Dat weet ik ook niet, maar ik blijf wel vertrouwen op God.’” 

Wat maakt een christelijke notaris anders dan andere notarissen? 

“Ik werk niet met dossiers waar mensen aan vast zitten, maar met mensen waar wellicht zaken uit voortvloeien. Mijn focus is dus op de mensen.  Ik vind mijn vak mooi omdat ik verschil kan maken in mensenlevens; mensen kan aanhoren, adviseren en begeleiden op cruciale momenten in hun leven. En dat leidt vaak tot geloofsgesprekken, omdat het gesprek komt op mijn levensovertuiging en mijn houvast in het leven.” 

Hoe bent u in dit vak terechtgekomen? 

“Ik wilde eerst rechter worden. Maar een hoogleraar vertelde zo enthousiast over het vak van notaris, dat ik daarvoor heb gekozen. Een notaris is een soort ‘rechter in vredestijd’. Je probeert conflicten te voorkomen door alles heel goed te regelen. Dat is ook zo met testamenten en nalatenschappen. Ik wil alles zo regelen dat er later geen problemen komen. Ik ben als notaris onpartijdig, anders dan bijvoorbeeld een advocaat. Soms kan ik conflicten of problemen in goede banen leiden. Dat vind ik mooi. De juridische kant heb ik inmiddels goed in de vingers, maar ik kijk ook altijd naar de menselijke kant.” 

Is een warme, persoonlijke relatie belangrijk voor u? 

“Ja, dat past bij mij. En juist nu hebben mensen warmte en medemenselijkheid nodig. De samenleving is erg individualistisch. Daar wil ik niet in meegaan. Bij mij zijn mensen gelukkig vaak heel open en durven ze alles te vertellen omdat ze weten dat je als notaris een geheimhoudingsplicht hebt. Ze vertellen soms dingen die hun familie niet eens weet. Testamentbesprekingen zijn dan ook heel bijzonder.” 

Wat is uw belangrijkste taak als het gaat om nalatenschappen? 

“Allereerst het maken van testamenten, maar ik kijk daarbij ook altijd naar hoe mensen samenwonen – onder huwelijkse voorwaarden, met een samenlevingscontract, enzovoort. In testamenten gaat het ook over legaten en tal van andere regelingen en afspraken. Hier in Amsterdam heb ik vaak ingewikkelde testamenten omdat er veel samengestelde gezinnen zijn. Om dat goed te regelen, ben je wel even bezig.” 

Wanneer komen mensen bij u voor een testament? 

“Jonge mensen komen vaak voor een testament bij aankoop van een huis. Of, als mensen een sterfgeval meemaken waarbij er onduidelijkheid is over de erfenis, besluiten ze om het voor zichzelf wél goed te regelen. Ook in december komen er opvallend genoeg meer mensen. Er is dan kennelijk een ‘eind van het jaar-gevoel’.  

Wat wordt het meest onderschat door mensen? 

“Die digitale dingen, alles wat de overledene online deed. Dat wordt steeds belangrijker, maar daar denkt niet iedereen aan. Als erfgenaam kom je daar niet zomaar bij, bijvoorbeeld niet bij wachtwoorden. Daar moet iedereen echt goed over nadenken. Zorg dat die informatie voor nabestaanden vindbaar is.”  

Erfbelasting, wordt dat ook weleens onderschat? 

“Zeker. Als mensen op leeftijd een eigen woning hebben, is die in de loop der jaren veel meer waard geworden. Als een van beiden overlijdt, zijn de kinderen erfgenaam en dan moet er erfbelasting betaald worden. Maar het geld daarvoor zit ‘in de stenen’ en is niet zomaar beschikbaar. Veel mensen realiseren zich dit niet en kunnen de erfbelasting dan niet betalen, terwijl intussen de langstlevende graag in het huis blijft wonen. Met een goed testament kun je je tegen dit probleem beschermen.” 

Hoe belangrijk is het om een executeur te benoemen? 

“Een executeur kan het huis ingaan en alles ontruimen. Het is fijn als dit gedaan wordt door iemand die jou kent. Bijvoorbeeld een buurman, iemand die weet wat jij wilt en wat er met je bezittingen moet gebeuren. Het is handig als het iemand is die de sleutel van je huis heeft en in jouw geest kan handelen. Een executeur aanwijzen is niet verplicht maar wel heel verstandig, zeker als je alleenstaand bent. Maar het is ook nuttig als je getrouwd bent en kinderen en schoonkinderen hebt. Dan kan de langstlevende de executeur zijn en de zeggenschap houden.” 

Wat gebeurt er als je geen executeur benoemt? 

“Dan moeten de erfgenamen het samen oplossen. Als ik een nalatenschap bespreek en een stel heeft bijvoorbeeld drie kinderen, dan vraag ik: ‘Gaan jullie dit samen doen of wijs je iemand aan als gevolmachtigde?’ Als dat goed gaat, hebben ze een notaris niet zo hard nodig, maar als het niet goed gaat, komen ze natuurlijk alsnog bij mij.” 

Welke vragen stellen mensen vaak wanneer ze bij u een testament laten opstellen? 

“Vaak gaat het over het besparen van erfbelasting. Ik mag mensen niet naar bepaalde goede doelen sturen, maar ik mag wel zeggen: ‘U toont een grote maatschappelijke betrokkenheid, wellicht is een legaat aan een goed doel iets dat bij u past; u bespaart hiermee erfbelasting.’ Uiteindelijk moeten de mensen zelf bepalen of ze met dat advies iets doen.  

Ik krijg ook vragen als: ‘Hoe bescherm ik de langstlevende?’ Zeker als er sprake is van een vorig huwelijk, met kinderen uit dat huwelijk die hun erfdeel opeisen. Hier in Amsterdam heb je vaak te maken met opvolgende huwelijken, dus wordt de vraag over de bescherming van de langstlevende vaak gesteld.” 

Krijgt u ook vragen over het onterven van kinderen? 

“Dat komt helaas regelmatig voor. Kinderen hebben in elk geval recht op hun legitiem erfdeel. Sommige ouders zijn hard en zeggen: ‘Ik wil niet dat hij of zij iets erft’. Anderen laten niet meer dan het legitiem erfdeel opnemen. Gelukkig maak ik ook weleens mee dat de verstandhouding weer verbetert. En je kunt een testament altijd aanpassen. Bijvoorbeeld omdat de band met je kind is hersteld of omdat de wettelijke situatie veranderd is. Ik raad aan om iedere vijf jaar naar je testament kijken. Je persoonlijke omstandigheden kunnen veranderen en de wetgeving ook.” 

We hadden het al over uw persoonlijke, warme aanpak. Waarom is die zo belangrijk en hoe helpt de Bijbel u hierbij? 

“Ieder mens is een unieke schepping van God. Ieder heeft zijn eigen verhaal en het is prachtig als ze dat zeer persoonlijke verhaal met mij als notaris delen. Het allermooiste is dat mensen dan met een gerust gevoel naar huis gaan en zeggen: ‘Zo is het gelukkig in orde’.” 

Om dat zo te kunnen doen, put ik dagelijks uit de bron die de Bijbel voor mij is. Het is het Woord van God, de openbaring van God, de enige manier om de Drie-enige God beter te leren kennen. Een tekst die voor mij heel veel betekent is Filippenzen 3:10-14 (NBG-1951). Deze passage helpt me om gericht te blijven op het doel van mijn leven en werk. En 1 Petrus 3:14-17 (NBV21) bepaalt me erbij dat ik vrijmoedig en zachtmoedig mag uitleggen aan mensen welke hoop mijn leven kleurt. Meer en meer Jezus Christus leren navolgen, en het evangelie uitdragen aan een ieder die ik ontmoet – dat is voor mij het allerbelangrijkste in het leven. 

Interview en tekst: Paul Abspoel en Peter Siebe

Foto © NBG/Romy Brouwer