De geloofsweg van jeugdauteur Sylvia Vanden Heede
Schrijven en tekenen zijn mijn eten en drinken
“Als kind heb ik altijd – zolang ik me kan herinneren – geschreven en getekend. Die twee gingen hand in hand: ik tekende en schreef er een verhaal bij of omgekeerd. Ik las heel veel: ik verslond boeken en zelfs encyclopedieën. (wijst lachend naar haar boekenkast) Je kan het zelf zien: de encyclopedie op het bovenste schapje is letterlijk kapot gelezen. Schrijven en tekenen waren mijn eten en mijn drinken. Tijdens mijn middelbare school, ging ik ook naar de Kunsthumaniora in Brugge. Daar kon ik mijn talenten en interesses verder exploreren: ik kreeg er de ruimte om buiten de lijntjes te denken, om nieuwe zaken te bedenken. Het ontluiken van mijn artistieke talenten ging hand in hand met de evolutie van mijn geloofsweg.”
Je bent uiteraard bekend van Vos en Haas. Maar daarnaast schreef je ook heel wat religieuze titels.
“In de afgelopen drie decennia heb ik meegewerkt aan een aantal Bijbelgerelateerde titels. Zo vertaalde ik Bijbelverhalen en bracht ik onlangs een boekje uit over de basiliek van Scherpenheuvel. Maar ook bij mijn seculiere titels kreeg ik vaak de vraag ‘Ben jij gelovig ofzo?’ Je ademt uit wat je gelooft, hé. Ik schaam ook helemaal niet voor mij geloof en durf daar openlijk over getuigen. Voor mij is er ook geen harde scheiding tussen mijn geloofsleven en mijn werk, ze lopen echt in elkaar over. Al stuur ik Vos en Haas niet naar de kerk.” (lacht)
Had de Bijbel een speciale plaats in jouw geloofsweg?
“Toen mijn geloof opbloeide, (her)ontdekte ik de Bijbel. Waar eerst de Bijbel een beetje ver weg was en voor mij toch een archaïsche bijklank had, ontdekte ik plots een bron waar ik niet genoeg van kon krijgen. De Bijbel toont het complexe van het menszijn: de strijd tussen hart en verstand, de geloofsweg die we afleggen, de keuzes die we maken. De Bijbel verbloemt niets. De Bijbel lezen heeft mij literair zeer sterk gevormd.”
Hoe ben je aan het proces begonnen?
“De Prentenbijbel is een prachtige uitgave, maar ik wou in de nieuwe uitgave meer eenheid scheppen in het geheel. Tijdens mijn vertaalproces heb ik de NBV21 gebruikt, wat ik trouwens een heel mooie uitgave vind. Het lijkt wel een trouwbijbel. (lacht) Daarna heb ik de tekst op een heldere manier vertaald naar het niveau van de kinderen. Dat was een heuse opgave, aangezien je dan een lange tekst herleidt naar slechts een aantal regels.”
Dat lijkt haast een monnikenwerk
“Soms voelde ik mij wel als een monnik die in de middeleeuwen in zijn scriptorium de Bijbel aan het overschrijven was. Het was een heel rustgevende taak waar ik met veel aandacht en precisie aan kon werken. Ik ging tijdens die periode ook door een rouwproces, mijn vader is recent overleden. Bezig zijn met de Bijbel hielp mij om de rust terug te vinden. Het is haast therapeutisch: werken met een vertrouwde tekst die ook troostend is.”
Zitten er elementen in de Prentenbijbel die ‘typisch Van den Heede’ zijn?
“Ik denk dat het taalgebruik wel kenmerkend is. Ik wil een zo zuiver mogelijke tekst, niet vervuild, wél een heldere klank. Soms lijkt het wel bijna poëzie, ook omdat in de Prentenbijbel zo weinig tekst wordt gebruikt. Ik heb er bewust voor gekozen om bepaalde, oudere sleutelwoorden toch in de tekst houden. Ik wil bewust dicht bij het Woord blijven.”
Welk verhaal uit de Prentenbijbel is jouw persoonlijke favoriet?
“Ik hou sowieso meer van het Nieuwe Testament. Dan kies ik toch voor de barmhartige Samaritaan. Als je dat leest en je wilt het hertalen naar een uitgave zoals de Prentenbijbel, kom je tot een verrassend en verfrissend perspectief. Met vragen als ‘Wie is mijn naaste?’ en ‘Wie moet ik liefhebben?’ vind ik dit een verhaal met heel veel kanten. Het is gemakkelijk om te roepen om gerechtigheid aan de andere kant van de wereld wanneer je zelf jouw naaste – de mensen die écht naast je staat – niet rechtvaardig behandelt. Het verhaal zet je aan het denken en roept je op om goed te doen voor de ander.”
Interview en tekst: Arne Willems (Regiomanager Vlaanderen)