‘Pistis, traditioneel vertaald als geloof, is een belangrijke term bij Paulus’, zegt Matthijs de Jong, hoofdredacteur van Met Andere Woorden (MAW). ‘Maar het lastige is dat geloof in onze tijd vaak iets aanduidt wat onzeker is – ik geloof dat ik mijn jas thuis heb laten liggen – of een synoniem is voor religie. Sierksma-Agteres laat in haar artikel zien wat in Paulus’ tijd de betekenis was van pistis en daarvan afgeleide termen als ‘gelovig’ en ‘ongelovig’. Het woord geloof blijkt de lading niet geheel te dekken.’
Sierksma pleit ervoor ‘om (…) creatievere aanduidingen dan ‘geloof’ en ‘(on)gelovig’ te gebruiken. (…) Met woorden als (on)trouw, wantrouwen/vertrouwen en (on)betrouwbaar hebben we bruikbare en zeer relevante Nederlandse alternatieven tot onze beschikking.’
Paulus en de roerige reis van pistis naar ‘geloof’
Naast Sierksma schrijven ook Matthijs de Jong en Cor Hoogerwerf in dit MAW-nummer over Paulus en pistis. De Jong laat zien dat pistis en ‘geloof’ elk een heel eigen culturele betekenis hebben. Bovendien heeft de term ‘geloof’ sinds de zestiende eeuw in de West-Europese theologie een complexe ontwikkeling doorgemaakt.
Hoogerwerf brengt nieuwe inzichten naar voren uit het onderzoek naar Paulus, specifiek over de term ‘rechtvaardiging door het geloof’. Paulus zette zich met deze term niet af tegen Joods wetticisme – zoals vaak werd en wordt gedacht – maar wilde ermee uitdrukken dat er door Jezus’ dood en opstandig een nieuw, ander criterium voor ‘rechtvaardigheid’ is. Verder bespreekt Hoogerwerf het Griekse begrip dat traditioneel vertaald wordt als ‘geloof in Christus’. Dit blijkt ook vertaald te kunnen worden als ‘de trouw van Christus’.
Jezus Sirach, Openbaring en preekinspiratie
Andere artikelen in deze editie gaan onder meer over vertaalproblemen bij het boek Jezus Sirach en over de vraag welke exegetische sleutel gepast is om het boek Openbaring te lezen in onze tijd.
MAW attendeert ook op een nieuwe NBG-service: preekinspiratie voor voorgangers en theologen. Deze service start in augustus, zie debijbel.nl/preekinspiratie.
MAW is een uitgave van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap. Dit nummer is hier te lezen.